Ο Όσιος Στάρετς Βαρσανούφιος της Όπτινα (5 Ιουλίου 1845 – 1η Απριλίου 1913). 100 χρόνια από την κοίμησή του

Ο στάρετς Βαρσανούφιος ήταν ένας από τους μεγαλύτερους αγίους γέροντες που έζησαν στην Όπτινα. Γεννήθηκε στις 5 Ιουλίου 1845 στο Όρενμπουργκ από γονείς Κοζάκους. Το κατά κόσμον όνομά του ήταν Παύλος Ιβάνοβιτς Πλεχάνκωφ. Σπούδασε στη ρωσική Σχολή Ευελπίδων και έγινε αξιωματικός του ρωσικού στρατού. Έφτασε μέχρι το βαθμό του συνταγματάρχη. Ευφυής και με ανήσυχο πνεύμα δεν περιορίστηκε μόνο στις στρατιωτικές σπουδές, αλλά ασχολήθηκε με τη φιλοσοφία, λογοτεχνία, μουσική.

Η κοσμική ζωή έδειχνε να τον κουράζει. Καταλυτική για τη ζωή του ήταν η συνάντηση με τον άγιο Ιωάννη της Κρονστάνδης κατά τη διάρκεια μιας θείας Λειτουργίας. Ενώ ο Παύλος στεκόταν και προσευχόταν, ο άγιος Ιωάννης διέκοψε τη Θεία Λειτουργία, πήγε κοντά του, έσκυψε και του φίλησε το χέρι! Όσοι το είδαν κατάλαβαν ότι ο αξιωματικός αυτός θα γίνει ιερέας.

Στη διάρκεια μιας ασθένειάς του, όταν κινδύνευε να πεθάνει, έζησε μια πρωτόγνωρη εμπειρία. Η αποκλειστική νοσοκόμα που τον βοηθούσε, του διάβαζε το Ευαγγέλιο. Εκείνη τη στιγμή είδε να ανοίγει ο ουρανός και να κατεβαίνει σ’αυτόν ιλαρό φως. Κάτι άλλαξε μέσα του και γέμισε με πολλή χαρά. Άκουσε τότε μια φωνή να του λέει: «Να πας στην Όπτινα».

Όταν θεραπεύτηκε, πήγε στην Όπτινα και συνάντησε τον στάρετς Αμβρόσιο. Ο μεγάλος αυτός γέροντας τον συμβούλεψε να τακτοποιήσει τις υποχρεώσεις του και σε τρεις μήνες να εγκαταβιώσει στην Όπτινα. Πράγματι, έτσι και έγινε. Όταν επέστρεψε, ο στάρετς Αμβρόσιος δεν ήταν πλέον στη ζωή. Εκάρη μοναχός και χειροτονήθηκε ιερέας. Το 1907 διορίστηκε προεστώς της σκήτης και χιλιάδες πιστών αναπαύθηκαν κάτω από το πετραχήλι του.

Όταν ο Τολστόι εξέφρασε ανοιχτά τις αμφισβητήσεις του και την άρνησή του για την ορθόδοξη πίστη, η Ιερά Σύνοδος της Ρωσικής Εκκλησίας θεώρησε ότι ο στάρετς Βαρσανούφιος ήταν ο πλέον κατάλληλος για να έλθει σε επικοινωνία και να συζητήσει μαζί του. Όμως ο Τολστόι, αν και επισκέφτηκε την Όπτινα, απέφυγε να συναντηθεί με το γέροντα.

Στο τέλος της ζωής του ο στάρετς Βαρσανούφιος έμελλε να περάσει μία μεγάλη δοκιμασία. Κάποιοι μοναχοί της Όπτινα, με κοσμικό φρόνημα, τον κατηγόρησαν στην Ιερά Σύνοδο. Ο επίσκοπος-ανακριτής που ήλθε στην Όπτινα τον θεώρησε ένοχο. Έτσι τον έδιωξαν από την Όπτινα και τον διόρισαν ηγούμενο σ ένα μακρινό μοναστήρι στο Γκολούτβιν. Ήταν 2 Απριλίου του 1912. Το δέχτηκε χωρίς αντίρρηση, αλλά με πόνο ψυχής. Έζησε ακριβώς ένα χρόνο και μετά από οδυνηρή ασθένεια εκοιμήθη εν Κυρίω την 1^η Απριλίου 1913. Οι μαθητές του τηρώντας την επιθυμία του τον ενταφίασαν στην Όπτινα. Πολύ πρόσφατα η Ιερά Σύνοδος της Ρωσικής Εκκλησίας προέβη στην αγιοκατάταξη όλων των στάρετς στην Όπτινα.