Ο παπα-Νεόφυτος ο Καραμανλής

Στην Καλύβη του Αγίου Γεωργίου στα Καυσοκαλύβια έζησε, ο ξακουστός ιερομόναχος Νεόφυτος ο Καραμανλής (†1860) που καταγόταν από την Καισαρεία της Καππαδοκίας και ο οποίος υπήρξε πνευματικός εκατοντάδων αγιορειτών μοναχών. Ανάμεσα στα άλλα,προγνώρισε, σαράντα μέρες πριν, την ημέρα του θανάτου του, διάβασε το Ευαγγέλιο και το Ψαλτήρι, έσκαψε ο ίδιος τον τάφο του και αφού μετάλαβε των αχράντων μυστηρίων, ευλόγησε τους μαθητές του και κάνοντας το σημείο του σταυρού,παρέδωσε εν ειρήνη το πνεύμα του στον Κύριο το έτος 1860, σε ηλικία εκατόν έξι ετών, από ταοποίαταογδόντα οκτώ τα έζησε στον Άθωνα.

Διηγούνται για τον π. Νεόφυτο ότι μια φορά έπιασε επ’ αυτοφόρω στον κήπο του ένα αγριογούρουνο να καταστρέφει με το ρύγχος του τα Λαχανικά. Τότε διέταξε το ζώο να σταθεί όρθιο ενώ ο ίδιος πήγε ως τους μαθητές του και τους είπε να το βάλουν σ’ ένα μεγάλο σάκκο και να το μεταφέρουν στο κελλί. Εκεί κατασκεύασαν ξύλινη γούρνα για τροφή και νερό, ο δε Γέροντας τους έδωσε εντολή να το ταΐζουν με ρίζες και χόρτα, ώστε να μην πηγαίνει στους κήπους και προκαλεί ζημιές στους λαχανόκηπους των ερημιτών, που με τόσο κόπο και μόχθο διατηρούσαν.

Παρ’όλο ότι ο παπα-Νεόφυτος δεν φαίνεται να ήταν άριστος καλλιγράφος, είχε την θεάρεστη μοναχική συνήθεια να αντιγράφει πατερικά κείμενα προς ψυχική ωφέλεια και για την κάλυψη λειτουργικών και πνευματικών αναγκών. Ένα τέτοιο χειρόγραφο,στο οποίο «με υποτυπώδη ορθογραφία και τονικό σύστημα» ο παπα-Νεόφυτος αντιγράφει διάφορες ομιλίες, σώζεται σήμερα στη Βιβλιοθήκη της μονής Σίμωνος Πέτρας. Ο παπα-Νεόφυτος ήταν μεγάλος βιβλιόφιλος, όπως διαπιστώνουμε και από σωζόμενο χειρόγραφο της Καλύβης του Αγίου Γεωργίου Καυσοκαλυβίων, του έτους1821, που σήμερα βρίσκεται στη μονή Αγίων Πάντων Πατρων και στο οποίο παραδίδεται σε παράφραση ο «Βίος και η πολιτεία του οσίου Ανδρέα του διά Χριστού σαλού ειςτην απλοελληνικήν». Σημειώνει ο ίδιος στο φ. 113β του χειρογράφου:

«Το παρόν βιβλίον αφιερώθη εις τον ναόν του αγίου μεγαλομάρτυρος Γεωργίου εις Καυσοκαλύβια παρά του εν αυτώ ενασκούμενου παπα κυρ-Νεοφύτου Καραμανλή Αυξεντούδη, παρ’ ου και εκαλλιγραφήθη και σταχωδέθη δι’ ιδίων εξόδων εις αιώιον μνημόσυνον αυτού. αωκα [1821] κατά μήνα Δεκέμβριον και ο αποξενώσας αυτό εχέτω αντίδικον τον άγιον Γεώργιον».

Στο χειρόγραφο αυτό ο ίδιος υπογράφει Νεόφυτος Αυξεντούδης, υποδηλώνοντας με τον τρόπο αυτό την πνευματική του σχέση με το γέροντα Αυξέντιο της Καλύβης του Αγίου Γεωργίου.

Ο π.Αυξέντιος, έλαμψε ιδιαίτερα με τη φωτεινή του ζωή στη σκήτη. Είχε ένα πήλινο αγγείο, όπου έβραζε για τον εαυτό του χόρτα, που τα μάζευε στην έρημο και τρεφόταν μόνο μ’ αυτά. Καμμιά φορά έτρωγε και ψωμί, αλλά τίποτε περισσότερο,ζώντας με τον τρόπο αυτό περί τα εξήντα χρόνια στα Καυσοκαλύβια. Μετά την κοίμησή του, τον διαδέχθηκε ο υποτακτικός του παπα-Νεόφυτος, ο οποίος ξεπέρασε τον ένα αιώνα ζωής.

Γράφει γι’ αυτόν ο επίσκοπος Πορφύριος Ουσπένσκυ μετά την επίσκεψη του σ’ αυτόν:

«Ο πατήρ Νεόφυτος γεννήθηκε και ανατράφηκε στην Ανατολή. Από καιρό αγωνίζεται εδώ για τη σωτηρία τη δική του και των άλλων. Είναι πνευματικός, και σ’ αυτόν εξομολογούνται οι μοναχοί πέντε μοναστηριών και οι αρχιερείς που διαμένουν στο Άγιον Όρος… Είναι πολύ αυστηρός. Μου είχε κάνει εντύπωση, όταν διάβασα από τον άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο ότι όσοι μεταλαμβάνουν το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, πρέπει να είναι πιο καθαροί κι απ’ την ηλιακή ακτίνα, και ρώτησα τον συνομιλητή μου να μου πει κάτι προς ωφέλειαν.

Με κοίταξε με το διορατικό του βλέμμα και μου είπε:

—Να έχεις φόβο Θεού και νάσαι εγκρατής.

—Αμήν, του απάντησα και στη συνέχεια τον ρώτησα για τη ζωή τους.

—Έχω δέκα υποτακτικούς, μου είπε. Πουθενά δεν πηγαίνουν. Την ήμερα καλλιεργούν τον κήπο και το αμπέλι, και τη νύχτα κάνουν πολλές μετάνοιες, ο καθένας χωριστά. ΄Οποιος απ’ αυτούς αγαπάει περισσότερο απ’ τους άλλους τις μετάνοιες,τότε απαλλάσσεται από τη δουλειά… Αρκούνται στην ξηροφαγία. Μεταλαμβάνουν μια φορά την εβδομάδα μετά από την εξομολόγηση των λογισμών και την συγχωρητική ευχή».