«Ου το εισερχόμενον εις το στόμα κοινοί τον άνθρωπον αλλά το εκπορευόμενον εκ του στόματος.»

«Ου το εισερχόμενον εις το στόμα κοινοί τον άνθρωπον αλλά το εκπορευόμενον εκ του στόματος.» (Ματθ. 15,11)

Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Κριμαίας

 

«Και προσκαλεσάμενος τον όχλον είπεν αυτοίς· ακούετε και συνίετε· ου το εισερχόμενον εις το στόμα κοινοί τον άνθρωπον, αλλά το εκπορευόμενον εκ του στόματος τούτο κοινοί τον άνθρωπον· τότε προσελθόντες οι μαθηταί αυτού είπον αυτώ· οίδας ότι οι Φαρισαίοι εσκανδαλίσθησαν ακούσαντες τον λόγον; Ο δε αποκριθείς είπε· πάσα φυτεία ην ουκ εφύτευσεν ο πατήρ μου ο ουράνιος εκριζωθήσετε· άφετε αυτούς· οδηγοί εισί τυφλοί τυφλών· τυφλός δεν τυφλόν εάν οδηγεί, αμφότεροι εις βόθυνον πεσούνται» (Ματθ. 15, 10-14).

 

Οι Φαρισαίοι σκανδαλίσθηκαν απ’ αυτά τα λόγια του Κυρίου. Δεν περίμεναν να ακούσουν κάτι τέτοιο, γι’ αυτό και παραξενεύτηκαν πολύ όταν το άκουσαν. Γνώριζαν πολύ καλά ότι ο Μωυσής έχει απαγορεύσει στους Ισραηλίτες να τρώνε κάποια από τα φαγητά, τα οποία θεωρούνταν ακάθαρτα: π.χ. το χοιρινό κρέας. Και τώρα ο Χριστός τούς λέει ότι δεν υπάρχει τίποτα ακάθαρτο, ότι τίποτα απ’ αυτά που μπαίνουν στο στόμα του ανθρώπου δεν μπορούν να τον κάνουν ακάθαρτο. Πώς μπορούσαν να μην σκανδαλιστούν απ’ αυτό που άκουσαν; Αλλά δεν έλεγαν τίποτα. Σιωπούσαν. Σιωπούσαν γιατί λίγο πριν ο Χριστός τους έλεγξε για την υποκρισία τους και ότι ακύρωσαν τον νόμο του θεού με την παράδοσή τους.

 

Στέκονταν μπροστά Του χωρίς να αρθρώσουν λέξη. Τότε οι μαθητές είπαν στον Κύριο: «Κύριε, δεν βλέπεις ότι αυτοί σκανδαλίστηκαν;» Και τι τους απάντησε ο Χριστός; «Πάσα φυτεία ην ουκ εφύτευσεν ο πατήρ μου ο ουράνιος εκριζωθήσεται». Αυτό μόνο έχει ισχύ, δύναμη και είναι αιώνιο, που  φυτεύει ο επουράνιος Πατέρας. Έχουν ευλογία του Θεού μόνον εκείνα τα λόγια και οι πράξεις μας που είναι σύμφωνα με το νόμο Του. Μόνο αυτό που βρίσκεται σε απόλυτη συμφωνία με τις εντολές του Χριστού είναι ισχυρό, είναι αιώνιο, και δεν μπορεί να κλονιστεί. Όλα τα άλλα που δεν τα φύτεψε ο Θεός, αλλά είναι ανθρώπινα προϊόντα και δεν θεμελιώνονται στις εντολές του  Χριστού, αυτά θα ξεριζωθούν.

 

«Άφετε αυτοίς· οδηγοί εισί τυφλοί τυφλών». Να μην τους δίνετε προσοχή και να μην τους ακούτε. Αυτό το έλεγε για εκείνους που θεωρούσαν τους εαυτούς τους ηγέτες του Ισραηλιτικού λαού και ο ίδιος ο λαός τούς θεωρούσε δασκάλους του. «Πάσα φυτεία ην ουκ εφύτευσε  ο πατήρ μου ο ουράνιος εκριζωθήσετε».

 

Τι συμβαίνει λοιπόν; Ο Κύριος Ιησούς Χριστός καταργεί τον νόμο του Μωυσή, κατά τον οποίο μερικά φαγητά και ζώα θεωρούνταν ακάθαρτα; Γιατί λέει ότι δεν υπάρχει τίποτα ακάθαρτο και ότι τίποτα απ’ αυτό που εισέρχεται στο στόμα του ανθρώπου δεν τον κάνει ακάθαρτο; Διότι όλα τα δημιουργήματα του Θεού είναι καθαρά. Για να καταλάβουμε γιατί ο Κύριος καταργεί την εντολή του νόμου για τα ακάθαρτα πρέπει να εξετάσουμε για ποιο λόγο δόθηκε αυτή η εντολή. Μ’ αυτό τον τρόπο ο Κύριος ξεχώρισε τον εκλεκτό λαό Του από τους εθνικούς, οι οποίοι δεν έκαναν διαφορά μεταξύ των καθαρών και ακαθάρτων. Στη συνείδηση των Ισραηλιτών έπρεπε να υπάρχει η πεποίθηση ότι είναι εκλεκτός λαός και ότι ξεχωρίζουν από τους άλλους λαούς που δεν γνωρίζουν τον Θεό. Γι’ αυτό τον λόγο δεν τους είναι επιτρεπτό να κάνουν αυτά που έκαναν οι άλλοι γύρω τους λαοί. Αυτός είναι ο πρώτος λόγος.

 

Δεύτερος: Στην παλαιά εκείνη εποχή δεν υπήρχε νηστεία για όλο τον λαό όπως την έχουμε σήμερα εμείς οι χριστιανοί. Νήστευαν μόνο οι άνθρωποι που αφιέρωναν τον εαυτό τους στον Θεό· όπως παραδείγματος χάριν οι  και οι μαθητές τους ή οι μαθητές του Προδρόμου, οι οποίοι μια φορά ρώτησαν τον Κύριο, γιατί οι δικοί του μαθητές δεν νηστεύουν. Η εντολή λοιπόν περί καθαρών και ακαθάρτων τροφίμων ήταν ένα είδος νηστείας για όλο τον λαό. Όλη τη ζωή του ο Ισραηλίτης δεν έπρεπε να τρώει από τα ακάθαρτα φαγητά όπως εμείς κατά την περίοδο της νηστείας δεν τρώμε τα αρτύσιμα.

 

Ο Κύριος καταργεί αυτό τον  νόμο και λέει στους ανθρώπους ότι δεν υπάρχει τίποτα το ακάθαρτο. Τους λέει να ξεχάσουν εκείνα που τους δίδασκαν οι  και να ξέρουν ότι όλα τα δημιουργήματα του Θεού είναι καθαρά, ότι αυτό που μπαίνει στο στόμα δεν κάνει τον άνθρωπο ακάθαρτο. Ο Κύριος καταργεί αυτή την εντολή του νόμου όπως και πολλές άλλες εντολές. Με το βάπτισμα, για παράδειγμα, καταργείται η σπουδαιότερη για τους  Ιουδαίους εντολή της περιτομής.

 

Σταμάτησαν οι θυσίες, έπαψαν να ισχύουν και πολλές άλλες διατάξεις του νόμου, γιατί αυτές είχαν παροδικό χαρακτήρα. «Ο νόμος παιδαγωγός ημών γέγονεν εις Χρισόν» (Γαλ. 3, 24). Τα παιδιά για να πειθαρχούν χρειάζονται αυστηρούς κανόνες συμπεριφοράς. Όταν όμως μεγαλώσουν, οι κανόνες αυτοί χάνουν τη σημασία τους. Το ίδιο και στον χριστιανισμό· πολλές διατάξεις του νόμου χάνουν το νόημα και τη σημασία τους. Ο νόμος δόθηκε στον λαό που ήταν σαν νήπιο, δεν ήταν ικανός να καταλάβει την αλήθεια και τη θεία αποκάλυψη. Αυτός ήταν ο ρόλος του νόμου, να προετοιμάζει βαθμηδόν τους ανθρώπους για την αποδοχή του Ευαγγελίου.

 

Κάποιοι αιρετικοί, οι λεγόμενοι σαββατιανοί, θεωρούν υποχρεωτική την τήρηση της αργίας του Σαββάτου. Δεν καταλαβαίνουν και δεν αποδέχονται ότι μετά την ανάσταση του Χριστού το Σάββατο έδωσε τη θέση του στην αναστάσιμη ημέρα της Κυριακής. Υπήρχαν επίσης κάποτε οι αιρετικοί που θεωρούσαν αναγκαίο να τηρούν όλο τον νόμο και τον τοποθετούσαν πιο πάνω ακόμα και από την Καινή Διαθήκη. Αυτό όμως σημαίνει άρνηση του Χριστού και προσχώρηση στον Ιουδαϊσμό! Εκείνοι δεν το κατανοούσαν, εσείς όμως πρέπει να το καταλαβαίνετε.

 

Ο απόστολος Πέτρος παρακάλεσε τον Κύριο να εξηγήσει στους μαθητές τον λόγο Του για τα ακάθαρτα τρόφιμα· «Φράσον ημίν την παραβολήν ταύτην. Ο δεν Ιησούς είπεν· ακμήν και υμείς ασύνετοι εστέ; Ούπω νοείτε ότι παν το εκπορευόμενον εις το στόμα εις την κοιλίαν χωρεί και εις αφεδρώνα εκβάλλεται; τα δε εκπορευόμενα εκ του στόματος εκ της καρδίας εξέρχεται, κακείνα κοινοί τον άνθρωπον· εκ γαρ της καρδίας εξέρχονται διαλογισμοί πονηροί, φόνοι, μοιχείαι, πορνείαι, κλοπαί, ψευδομαρτηρίαι, βλασφημίαι· ταύτα εστί τα κοινούντα τον άνθρωπον· το δε ανίπτοις χερσί φαγείν ου κοινοί τον άνθρωπον» (Ματθ. 14, 15-20).

 

Δεν το κατανοούσαν οι Φαρισαίοι. Δεν έβλεπαν τη ρυπαρότητα της καρδιάς τους. Δεν κατανοούσαν ότι τίποτα απ’ αυτά που δημιούργησε ο Θεός δεν είναι ακάθαρτο. Αυτά που βγαίνουν από την καρδιά του ανθρώπου τον κάνουν ακάθαρτο. Και αυτό γιατί η καρδιά του ανθρώπου όταν δεν λειτουργεί ως ναός του Αγίου Πνεύματος γίνεται καταφύγιο των δαιμόνων. Αυτοί οι δαίμονες βάζουν στον νου των ανθρώπων τους κακούς και πονηρούς λογισμούς και τους ωθούν στις κακές πράξεις: φόνους, μοιχείες, πορνείες, κλοπές, ψευδομαρτυρίες και βλασφημίες.  Αυτό δεν το κατανοούσαν οι Φαρισαίοι, γι’ αυτό αδυνατούσαν να προσφέρουν στους ανθρώπους κάποια διδασκαλία περί της καθαρότητας της καρδιάς, της πάλης με τα ακάθαρτα δαιμόνια και τη μεταμόρφωση της καρδιάς σε ναό του Παναγίου Πνεύματος. Ήταν τυφλοί, οδηγοί τυφλών. Ο Κύριος είπε: «Άφετε αυτούς».

 

Εμείς έχουμε άλλον οδηγό, τον Κύριο Ιησού Χριστό, τον οποίο ακολουθούμε και θα ακολουθούμε ως το τέλος.

 

Σ’ αυτό το σημείο θα μπορούσα να τελειώσω τον λόγο μου. Θα προσθέσω όμως ακόμα κάτι. Άνθρωποι, οι οποίοι αρνούνται τη νηστεία, θεμελιώνουν τη θέση τους στον λόγο του Χριστού ότι αυτό που μπαίνει στο στόμα δεν κάνει τον άνθρωπο ακάθαρτο. Για να δικαιολογήσουν τον εαυτό τους αναφέρουν ακόμα και τον λόγο του αποστόλου Παύλου: «Τον δε ασθενούντα τη πίστει προσλαμβάνεσθαι, μη εις διακρίσεις διαλογισμών. Ος μεν πιστεύει φαγείν πάντα, ο δε ασθενών λάχανα εσθίει. Ο εσθίων τον εσθίοντα μη κρινέτω· ο Θεός γαρ αυτόν προσελάβετο» (Ρωμ. 14, 1-3).

 

Γι’ αυτό λένε «Δεν πρέπει να ξεχωρίζουμε τα φαγητά, διότι μόνο αδύναμος στην πίστη νομίζει ότι πρέπει να τρώει τα λάχανα και όχι κρέας και γάλα. Δεν είμαστε αδύναμοι, τα καταλαβαίνουμε όλα πολύ καλά γι’ αυτό η νηστεία δεν μας είναι χρήσιμη». Υπάρχει καμία δόση αλήθειας στα λόγια τους; Όχι, καθόλου δεν υπάρχει. Ο Χριστός τι έλεγε; Ότι το φαγητό δεν κάνει τον άνθρωπο ακάθαρτο. Και εμείς γιατί νηστεύουμε, επειδή θέλουμε να αποφύγουμε ακάθαρτα φαγητά; Οι κανόνες της Εκκλησίας μας περί νηστείας δεν έχουν σκοπό να μας προφυλάξουν από ακάθαρτα φαγητά, αλλά έχουν άλλη έννοια. Η νηστεία ορίστηκε από την Αγία μας Εκκλησία με σκοπό να μάθουμε να εγκρατευόμαστε. Να μάθουμε, αρχίζοντας από τη χαλιναγώγηση της γαστέρας μας που ζητάει νόστιμα και πλούσια φαγητά, να χαλιναγωγούμε την καρδιά μας. Να τη φυλάμε από τα πάθη και τις επιθυμίες, που μόνο αυτά στην πραγματικότητα μας κάνουν ακάθαρτους. Διότι αυτός είναι ο βασικός σκοπός της χριστιανικής μας ζωής, να ελευθερωθούμε από τα πάθη και τις επιθυμίες.

 

Πρέπει συνεχώς να εξασκούμαστε στην εγκράτεια. Όταν μαθαίνουμε να συγκρατούμε το στομάχι μας ταυτόχρονα δαμάζουμε και τα άλλα πάθη μας. Οι αντίπαλοι της νηστείας δεν το κατανοούν και, παρερμηνεύοντας τα λόγια του Χριστού και του αποστόλου Παύλου, προσπαθούν μ’ αυτά να δικαιολογήσουν την απροθυμία τους για άσκηση.

 

Να εγκρατευόμαστε, και πρώτα απ’ όλα να εγκρατευόμαστε  απ’ αυτά που εξέρχονται από το στόμα μας και μας κάνουν ακαθάρτους: από ψέμα, κακολογίες, κατακρίσεις, καυγάδες και συκοφαντίες. Αν εγκρατευόμαστε από αυτά η καρδία μας γίνεται σταδιακά όλο και πιο καθαρή, και από καταφύγιο δαιμόνων μεταμορφώνεται σε ναό του Αγίου Πνεύματος. Αμήν.

 

Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Κριμαίας «ΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΟΜΙΛΙΕΣ ΤΟΜΟΣ Β’»

σελ. 101-106  - Εκδόσεις «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ».

πηγή